Rusya gibi bir dünya devinin yanı başındaki Ukrayna ile tutuştuğu savaş beni felsefi olarak bir tefekküre sürüklese de, sektörümüze yansımalarını konuşmamız gerekir.

Baştan söyleyeyim, Rusya-Ukrayna savaşı Türkiye’nin konumunu güçlendirmiştir. Savaşlar hiçbir zaman kabul ettiğimiz olaylar değil; ama bu gerçeğin yansımalarını da konuşmalıyız. Orta koridor olarak adlandırılan bir koridorun içindeyiz ülke olarak. Dolayısıyla Avrupa ve ABD’nin ambargolarıyla beraber Rusya üzerinden geçişlerin engellenmesi orta koridorun önemini direk arttırdı. Orta koridordan söz ederken özellikle Mersin Limanı bu noktada büyük önem arz ediyor. İstanbul’da birçok  gümrük noktası aktif olarak kullanıldı. Dolayısıyla Türkiye, isteğinin ve hedefinin dışında; ama konumunun gücünden dolayı lojistikte çok güçlü ve etkin bir dönemini yaşıyor.

Bununla beraber sektörün global düzeyde yaşadığı temel sıkıntı yakıt fiyatlarının artmasıdır. Bu maliyetlerin artması, istihdam başta olmak üzere yeni atılımlar yapması mümkün olan sektörün kendini görece frenlemesine neden olmuştur.

Gel gelelim savaş sonrası döneme. Elbette savaşın en kısa zamanda bitmesini isteriz. Ancak, Rusya-Ukrayna savaşı özellikle ABD’ye Kuzey’de ve Avrupa kıtasında öyle bir manevra alanı açtı ki, egemenliğini adeta meşrulaştırdı. Bu nedenle ABD’nin yaptırımlarını kolay kolay geri çekmeyeceği de açıktır. Bunun yanında Kuzey kıtasının huzur alanı diyebileceğimiz Avrupa ve AB ülkelerinde de ABD siyasetinin ve tüm egemenlik araçlarının alan bulduğu söylenebilir. O nedenle lojistik sektörünün yakın geleceğini yine Rusya-Ukrayna savaşı ve bu olayın etkilerine göre konuşacağız. Başka türlü bir şekillenme şu anda mümkün görünmüyor.

Bu arada Türkiye’nin Ortadoğu’da önemli bir güç ve devlet geleneği yüzyıllara dayanan bir yapı olduğunu unutmayalım. ABD’nin söz ettiğimiz etkisi devam ederken orta koridor ülkesi olarak Türkiye, lojistikte bir geçiş noktası olarak kalabilmenin yollarını arayacaktır, aramalıdır. Hatta bu arayışın, geleceğe bir yatırım olacağını söylemek mümkün.

Türkiye bu sürece hazırlıksız yakalandı. Daha önce farklı vesilelerle ‘Türkiye’nin lojistik merkezi’ olacağını söylemiştim. Şu anda da olan budur. Türkiye maalesef teknik olarak bu buna hazır olmasa da gerçek bu. Gerek liman, gerek gümrük olarak birçok prosedürün hızlanması için gerekenin yapılması için Türkiye bir an önce çalışmalar yapmalı. Limanlardaki bürokrasiyi uzatmamak lazım. Limanlarda ve sınırlarda gıda yüklü araçların günlerce bekletilmesi hâlâ ayrı bir sorun olarak orta yerde duruyor. Zaten o malzemeler Türkiye’de kalmayacak, farklı ülkelere ticari ürün olarak gidiyor.

Özetle, pandemiden sonra savaş koşulları lojistik sektörünün insanlığın temel hizmetlerinden biri olduğunu bir daha gösterdi. Bu dönemde lojistik sektörü devlet tarafından en çok desteklenmesi gereken sektördür. Bu yapılırsa, Türkiye elde ettiği dönemsel avantajı kalıcı hale getirebilir.