Eski Araçlar Bedelsiz Alınacak

Çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla araçlardan kaynaklanan atıkların oluşumunu engellemek, ömrünü tamamlamış araçların ve bunlara ait parçaların geri dönüşümünü sağlamak için bazı yolcu ve yük taşıma araçları ile üç tekerlekli araçları kapsayan yönetmelik yayımlandı.

Çevre ve Orman Bakanlığınca hazırlanan Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlandı.

Ömrünü tamamlamış araçlardan çıkarılan parçalar, araç güvenliği ve çevre standartlarını karşılamaları durumunda yeniden kullanılacak. Yeniden kullanılamayan parçalar çevresel açıdan uygunsa geri dönüştürülecek. Bu faaliyetler hava emisyonları, gürültü kontrolü gibi çevresel gerekliliklere uygun olarak yapılacak.

HANGİ ARAÇLARI KAPSIYOR?

Yönetmelik, 18 Temmuz 1997 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 3. maddesinde tanımlanan M1 ve N1 kategorisindeki araçları, motosiklet ve motorlu bisiklet haricindeki üç tekerlekli araçları, bu kategorilerdeki ömrünü tamamlamış araçları ve bunlara ait aksam parçalar ve malzemeleri kapsıyor.

Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde kayıtlı bulunan araçlar Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumuna teslim edilecek.

28 Haziran 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği ekine göre onay almış bazı araçlar da bu Yönetmeliğin 16, 18, 19 ve 20. maddelerinden, söz konusu Yönetmelik ekindeki XI'de belirtilen Özel Amaçlı Araçlar 16. maddesinden, 1970 yılı ve öncesinde üretilmiş araçlar 16 ve 18. maddelerinden muaf tutulacak.

23 Aralık 2004 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların Tip Onayı Yönetmeliği kapsamında yer alan motosiklet ve motorlu bisiklet haricindeki üç tekerlekli araçlara bu Yönetmeliğin 12, 13, 14 ve 15. maddeleri uygulanacak. Yönetmelik hükümleri, ''araçların kullanım ömürleri süresince ne şekilde bakım gördüklerine veya onarıldıklarına ve bu işlemler sırasında değiştirilen aksam parçaların ve yedek parçaların ilgili mevzuata uygun olup olmadığına bakılmaksızın, özellikle güvenlik standartları, hava emisyonları, gürültü kontrolü ile toprak ve suyun korunmasıyla ilgili ulusal mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla'' uygulanacak.

YÜKÜMLÜLÜKLER

Araç sahipleri, ömrünü tamamlamış araçlarını teslim yerlerine, geçici depolama alanlarına ya da işleme tesislerine, yönetmelikte belirlenen kurallara uygun olarak teslim etmekle ve aracı teslim alandan araca ait ''onaylı araç kayıttan düşme ve bertaraf formunu'' almakla yükümlü olacak.

Ekonomik operatörler, ömrünü tamamlamış araçlar ile araçların bakım ve onarımından kaynaklanan yedek parçaların toplanmasını sağlamak amacıyla araç teslim yerlerini ve geçici depolama alanlarını kuracaklar.

Ömrünü tamamlamış araç teslim yerleri araç yoğunluğuna bağlı olarak yeterli sayıda ve araç sahibinin kolaylıkla ulaşabileceği mesafelerde tesis edilecek. Teslim yeri bulunmayan veya yetersiz olan illerde bu yerler araç üreticileri tarafından oluşturulacak. Teslim yerinde 10 adetten fazla araç bekletilmeyecek ve bekletme süresi 60 günü geçemeyecek. Ekonomik operatörler teslim yerlerini ilgililerin kolaylıkla erişebileceği şekilde duyuracak.

ARAÇ SAHİBİNDEN BEDEL TALEP EDİLMEYECEK

Üreticiler, negatif piyasa değeri olan ömrünü tamamlamış araçları araç sahibinden bir bedel talep etmeden teslim alacak. ''Bedelsiz geri alma'' zorunluluğu, ''Mevcut aracın, Karayolları Trafik Kanununa göre tescil işleminin yapılmamış olması; aracın şanzıman, diferansiyel, katalizatör, motor, elektronik kontrol üniteleri, lastik, üstyapı gibi önemli parçalarının bulunmaması, araca ait olmayan atık veya hurda malzemenin bulunması, aracın bu Yönetmeliğin kapsamı dışındaki bir araç sınıfına dönüştürülmesi'' durumunda ortadan kalkacak.

Araç sahipleri araçlarını teslim ederken ''haciz, rehin, tedbir gibi şerhlerin bulunmadığına dair trafik tescil kuruluşlarından alınmış belgesi'' ile ''trafikten çekilmiş araçlar hariç, ilgili vergi dairesinden alınmış, motorlu araçlar vergisi ile bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezası, trafik idari para cezası, geçiş ücreti ve idari para cezası borcu bulunmadığına dair ilişik kesme belgesi'' ibraz edecek.

Ömrünü tamamlamış araçların trafik kaydının silindiğinin ve çevreyle uyumlu olarak bertaraf edildiğinin belgelenebilmesi için ''Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu'' kullanılacak. Bu form, ekonomik operatörler tarafından bastırılacak ve araç teslim yerleri ile lisanslı geçici depolama alanları tarafından araç sahibine bir bedel alınmadan verilecek.