Aslında bu yazının baÅŸlığını “fiyasko” olarak düÅŸünmüÅŸtüm. BaÅŸtan beri bir sonuç çıkmayacağı o kadar belliydi ki; her ne kadar bazı yazarlar bu bir araya geliÅŸi 4-11 Åžubat 1945 Yalta Konferansı’na benzetseler de mevcut görünümle hiçbir ilgisi olmadığı açıktı. Yalta’da bir araya gelenler 2nci Dünya Savaşı’nın galipleriydi ve Dünyayı nasıl paylaÅŸacaklarını tartışıp paylaÅŸmışlardı. Alaska’da bir araya gelenler ise savaÅŸanlardan bir tanesinin görüÅŸmelerde yer almadığı sözüm ona bir barış müzakeresi yapacaklardı.

BaÅŸlangıç anından itibaren semboller sergilendi. Zirvenin yapılacağı Alaska’nın seçimi bu sembollerde baÅŸ rolü oynadı. Çarlık Rusya’sı kendi toprağı olan Alaska’yı ABD’ye satmış, dolayısı ile Putin zirve burada olsun derken acaba neyi ima etmiÅŸti? Topraklar el deÄŸiÅŸtirebilir, dolayısı ile benim ilhak etmek istediÄŸim Ukrayna topraklarına da bu gözle bakın mı demek istemiÅŸti. Ardından kendisinden beklenmeyecek kadar incelikle misafirini karşılayan, Putin’in ayaklarına kırmızı halılar döÅŸeyen Trump’ı izledik. Hani lütfen bu inceliÄŸi kabul et, yüzümü kara çıkarma, bir sonuca varalım ki benim için büyük prestij anlamına gelen Nobel barış ödülüne adaylığım pekiÅŸsin der gibiydi.

Ardından yüksek seviyede katılımlı toplantıya geçildi. Toplantı ya 5 dakika ya da en az 7 saat sürebilirdi. Öyle ya, Trump Putin’in niyeti kötüyse 5 dakikada masaya vururum, çeker giderim mealinde sözcükler sarf etmiÅŸti. Neyse bu anlamda korkulan olmadı, toplantı uzadıkça uzadı. Ancak beklentilerin aksine 3-3,5 saat süre bitiminde ortak basın toplantısı yapılacağı açıklandı. Basından soru alınmayacağı beyan edilen açıklamalardan anladığımız, içeride oldukça pozitif bir havanın estiÄŸi, bazı konularda mutabakata varıldığı, ancak bazı konularda henüz bir anlaÅŸma zemininin olmadığını anladık. Diplomasi literatüründe her konuda anlaÅŸma olmadan, anlaşılmış konularda da anlaÅŸma olmadığı ifade edildi. Anlayacağınız ortada herhangi bir anlaÅŸma yok, verilen mesaj müzakereye devam edeceÄŸiz doÄŸrultusunda. Putin’in uluslararası bir platformda ilk kez Ä°ngilizce konuÅŸarak Trump’ı Moskova’ya davet etmesi de bazı gözlemcilere göre (her nedense) çok önemliydi.

Peki gerçekçi olarak ne anlamamız gerekiyor.

Bu zirvenin bariz kaybedeni Trump. Seçim propaganda döneminde gerek Rusya – Ukrayna savaşını gerekse Ä°srail – Hamas savaşını iki günde bitirme iddiasında olan Trump’ın çabalarının boÅŸa çıktığı anlaşılıyor. Hani geçici ve kalıcı bir ateÅŸkes saÄŸlayabilse bile bunu büyük bir baÅŸarı hikayesi olarak anlatacak Trump’ın eli kolu baÄŸlı. Her konuda anlaÅŸma olmadan hiçbir konuda anlaşılmamış olduÄŸundan, içeride bu konu ele alınmış olsa bile sonuç Putin’in isteklerine hizmet ediyor. Peki Trump bu koÅŸullarda daha önce beyan ettiÄŸi dozajı artırılmış Rusya yaptırımlarını gündeme getirecek mi? Önümüzdeki günlerde Zelensky ile Beyaz Saray’daki görüÅŸmesinde nasıl bir tutum alacak? Ä°zleyip göreceÄŸiz. Peki ya geliÅŸmelerden son derecede rahatsız olan AB, Zelensky’ye tam desteÄŸini devam ettirirken ABD ile yeni bir yakınlaÅŸmayı gündeme taşıyacak mı? DiÄŸer ifadesi ile NATO içinde temelleri sarsılan eski Batı ittifakının yerini yeni Batı ittifakı alacak mı? Bekleyip göreceÄŸiz.

Peki zirvenin tek kazançlısı Putin mi? Åžimdilik kaydı ile öyle algılanabilir. ABD Devlet BaÅŸkanı ile bir araya gelerek savaşın baÅŸladığı 3.5 yılın ardından ilk kez uluslararası temsil edilebilir noktaya gelmek kuÅŸkusuz önemli bir adım. Zirveye katılmasına raÄŸmen kendisinden istenen hiçbir ÅŸeyi kabul etmemesi de bir diÄŸer kazanç olarak düÅŸünülebilir. Esasen Putin’in hedefini savaşı sürdürmek, iÅŸgal ettiÄŸi Ukrayna topraklarını ilhak etmesinin bütün uluslararası toplum tarafından kabul edilmesini saÄŸlamak ÅŸeklinde özetlemek mümkün.

Peki kabul görmez ise ne olur? Putin büyük bir prestij kaybı ile karşı karşıya gelir. Bu zirve sonucunda eÄŸer yeni bir Batı ittifakı ortaya çıkar ve çok daha ÅŸiddetli ÅŸekilde Zelensky’ye destek verirse ÅŸimdilik kazançlı gözüken Putin’in orta ve uzun vadede esas kaybeden olacağı sonucu da çıkartılabilir.

Åžimdi hatırladım. Alaska frigo’nun yanında bir de “koko” satarlardı…