Sıfır Emisyonlu Otobüsler İçin Hizmet Olarak Ulaşım Modeli

RATP Dev, İtalya’daki Yeni Toplu Taşıma İhalelerini Hedefliyor: Sıfır Emisyonlu Otobüsler İçin “Hizmet Olarak Ulaşım” Modeli
Bu strateji, RATP Dev Italia Başkanı Federico Tonetti’nin İtalyan sektörel basınında yayımlanan röportajında ayrıntılarıyla ele alındı. Strateji; organizasyonel güçlendirme, seçici coğrafi odaklanma ve sözleşmeler, tarifeler ile karbonsuzlaşma konularında net bir duruşu bir araya getiriyor.
Yapısal Güçlenme ve Büyüme Hedefi
Son bir yıl içinde RATP Dev Italia, operasyonel bir holding yapısına dönüştürüldü. Hukuk, kurumsal ilişkiler, operasyon ve iş geliştirme fonksiyonları güçlendirilerek şirket büyümeye hazır hale getirildi.
Bundan sonraki süreçte RATP Dev, özellikle İtalya’nın Orta ve Kuzey bölgelerinde, hem otobüs hem de tramvay imtiyazlarına odaklanarak büyümeyi hedefliyor.
Sözleşmeler, Tarifeler ve Yatırım Kapasitesi
RATP Dev’in yaklaşımının merkezinde, sözleşme yapıları ile yatırım yapabilme kapasitesi arasındaki ilişki yer alıyor. Federico Tonetti’ye göre gerçek bir kamu–özel iş birliği olmadan sistemin ilerlemesi mümkün değil:
“Sektör, gerçek anlamda kamu–özel iş birliği modellerini hayata geçirmezse, mevcut haliyle fazla ileri gidemez.”
Bu noktada gelir esnekliği kritik bir unsur olarak öne çıkıyor. Tonetti, yatırımlar ve ölçülebilir hedefler karşılığında tarifeler üzerinde belirli bir manevra alanının operatörlere tanınması gerektiğini vurguluyor.
Elektrifikasyon İçin Alternatif Finansman: Hizmet Olarak Ulaşım (TaaS)
RATP Dev Italia, geleneksel kamu finansmanına ek olarak alternatif finansman modellerini de gündeme taşıyor. Sağlam endüstriyel planlara dayandığı sürece proje finansmanı uygulanabilir görülürken, “Hizmet Olarak Ulaşım” (Transport as a Service – TaaS) modeli tamamlayıcı bir seçenek olarak öne çıkıyor.
TaaS modelinde:
Toplu taşıma işletmecisi, kilometre başına bir ücret öder
Elektrikli araçlar ve depo şarj altyapısı, hizmet sağlayıcıya aittir
Fiziksel varlıklara yatırım yapmak yerine, bir mobilite hizmeti satın alınır
Bazı modellerde elektrik tedariki de paket hizmetin parçası olur
Bu yapı sayesinde maliyetler sermaye harcaması (Capex) yerine işletme gideri (Opex) olarak muhasebeleştirilir. Model; yüksek ilk yatırım ihtiyacını azaltır, ihalelere giriş bariyerlerini düşürür ve işletmeciler için finansal esneklik sağlar.
Tonetti’ye göre TaaS’in toplam maliyeti, elektrikli otobüslerin geleneksel yöntemlerle satın alınması ve işletilmesine kıyasla belirgin şekilde daha düşüktür; her ne kadar dizel araçlardan hâlâ biraz daha pahalı olsa da.
Enerji Dönüşümüne Gerçekçi Yaklaşım
İtalya’da elektrikli otobüslerin yaygınlığı hâlen sınırlı ve maliyetler dizel araçlara kıyasla yapısal olarak daha yüksek. Ancak RATP Dev’e göre asıl mesele maliyet karşılaştırması değil, stratejik tercih meselesi:
“Soru şu değil: Daha pahalı mı, daha ucuz mu? Asıl soru şu: Elektrifikasyon istiyor muyuz, istemiyor muyuz?”
Bu yaklaşım doğrultusunda RATP Dev, Toskana’da şehirler arası hatlarda 30 adet dönüştürülmüş elektrikli otobüsü kapsayan bir pilot proje başlattı. Tonetti, bu araçların dört ila altı hafta gibi kısa bir sürede teslim edilebildiğini ve Avrupalı olmayan üreticilerin en iyi tekliflerine kıyasla yaklaşık üçte bir maliyet sunduğunu belirtiyor:
Yeni İhale Dönemi İçin Konumlanma
Güçlendirilmiş kurumsal yapısı, TaaS gibi yenilikçi finansman çözümleri ve gerçekçi bir elektrifikasyon yaklaşımıyla RATP Dev, İtalya’daki yaklaşan toplu taşıma ihalelerinde yalnızca bir işletmeci değil, sıfır emisyonlu mobiliteye geçişte uzun vadeli bir çözüm ortağı olarak konumlanmayı hedefliyor.

RATP Dev, Fransa merkezli RATP Group’un (Paris toplu taşıma işletmecisi) uluslararası iştirakidir.
Kısaca RATP Dev
RATP Dev, toplu taşıma sistemlerinin işletilmesi, yönetilmesi ve geliştirilmesi alanında faaliyet gösteren küresel bir operatördür. Belediye ve kamu otoriteleriyle yapılan uzun vadeli imtiyaz sözleşmeleri kapsamında şehir içi ve bölgesel ulaşımı işletir.
Faaliyet Alanları
RATP Dev;
?? Otobüs
?? Tramvay
?? Metro
?? Banliyö ve bölgesel raylı sistemler
?? Talep üzerine ulaşım (DRT)
? Elektrikli ve sıfır emisyonlu filolar
alanlarında hizmet verir.
Küresel Ölçek
15’ten fazla ülkede faaliyet
Avrupa, Kuzey Amerika, Orta Doğu, Afrika ve Asya’da operasyonlar
Yüzlerce şehirde milyonlarca yolcuya günlük hizmet
Ne Yapar?
RATP Dev sadece araç işletmez; aynı zamanda:
Hat ve sefer planlaması
Sürücü ve bakım organizasyonu
Biletleme ve gelir yönetimi
Dijital yolcu çözümleri
Enerji dönüşümü ve elektrifikasyon projeleri
gibi uçtan uca toplu taşıma hizmetleri sunar.
İtalya’daki Yapısı
İtalya’da RATP Dev, özellikle Autolinee Toscane imtiyazı ile bilinir ve Toskana bölgesinin toplu taşımasını işletir. Son dönemde şirket, yeni ihalelere girmek ve Hizmet Olarak Ulaşım (TaaS) gibi modellerle sıfır emisyonlu araçların finansmanını kolaylaştırmak üzere konumlanmaktadır.
Özetle
RATP Dev,
Bir otobüs firması değil,
Bir küresel toplu taşıma işletmecisi ve çözüm sağlayıcısıdır.
Amacı; şehirler için sürdürülebilir, düşük emisyonlu, ekonomik ve entegre ulaşım sistemleri kurmak ve işletmektir.